আগমনৰ ভিত্তি প্ৰশ্ন উত্তৰ

৮। চমুটোকা লিখাঃ আগমনৰ বিৰোধাভাষ
উত্তৰঃ প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতি সম্পৰ্কে তৰ্কবিদ মিলে যি পৰস্পৰ বিৰোধী বাখ্যা আগবঢ়াইছে তাক আগমনৰ বিৰোধাভাষ বোলে। গতিকে আগমনৰ বিৰোধাভাষ হৈছে প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতি মিলৰ পৰস্পৰ বিৰোধী মতবাদ। প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতিক এবাৰ মিলে বাখ্যা কৰিছে যে এই নীতিয়ে সকলো আগমনৰ মূল ভিত্তি, ই অৱশ্য স্বীকাৰ্য, স্বতঃসিদ্ধ মৌলিক নীতি। এই বিধিৰ ওপৰত বিশ্বাস আছে বাবেই আমি বিশেষৰ পৰা সামান্য লৈ, জ্ঞাত সত্যৰ পৰা অজ্ঞাত সত্যলৈ যাব পাৰো। মিলৰ মতে এই বিধি সকলো আগমনৰ মূল আশ্ৰয় বাক্য আৰু ইয়াৰ জৰিয়তে সকলো আগমনৰ সিদ্ধান্ত প্ৰমাণিত হয়। তিন্তু আন এটা আলোচনাৰ প্ৰসংগত মিলে প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতিক আগমনৰ ফল (সিদ্ধান্ত) বুলি উল্লেখ কৰিছে। পৰ্যবেক্ষণলব্ধ বিশেষ-বিশেষ দৃষ্টান্তৰ জৰিয়তে সামান্য বচনটো প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। অবৈজ্ঞানিক আগমনতো অবাধিত বিশেষ-বিশেষ অভিজ্ঞতাৰ জৰিয়তে সামান্য বচনটো প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। তেওঁৰ মতে প্ৰকৃতি জগতৰ বিশেষ-বিশেষ বস্তুৰ ক্ষেত্ৰত আমি বিশেষ একৰূপতা দেখিবলৈ পাও। যেনে জুইয়ে পুৰে, পানীয়ে তৃষ্ণা নিবাৰণ কৰে, আদি। এনে দৃষ্টান্তৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি প্ৰকৃতি জগত একৰূপী বুলি সিদ্ধান্ত কৰা হয়। এনেকৈ অবৈজ্ঞানিক আগমনৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ পিছত ই সকলো প্ৰকাৰ আগমনৰ মূল ভিত্তি হৈ পৰে।
অৱশ্যে প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতি সম্পৰ্কীয় মিলৰ পৰস্পৰ বিৰোধী বাখ্যা গ্ৰহণযোগ্য নহয়। কাৰণ একেই বিধি এবাৰ ফল আৰু এবাৰ ভিত্তি হ’ব নোৱাৰে। মিলৰ বাখ্যাত চক্ৰক দোষ ঘটিছে। প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতিৰ এক স্বতঃসিদ্ধ সাৰ্বিক মৌলিক বিধি বুলি সকলোৱে মানি ললে মিলৰ আগমনৰ বিৰোধাভাষৰ আগমন ঘটে।

৯। প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতিক কিয় আগমনৰ আকাৰগত ভিত্তি বোলা হয়?
উত্তৰঃ প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতিক আগমনৰ আকাৰগত ভিত্তি বোলে। কাৰই এই নীতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আগমনৰ আকাৰগত সত্যতা নিৰূপন কৰা হয়।
আগমন অনুমানৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য হৈছে সিদ্ধান্ত হিচাপে এটা যথাৰ্থ সাৰ্বিক বচন প্ৰতিষ্ঠা কৰা। এই বচনটো হৈছে আগমনৰ আকাৰ। এনে যথাৰ্থ সামান্য বচন প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ বাবে আগমনে প্ৰথমতে পৰ্যবেক্ষণ নীতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। কাৰণ পৰ্যবেক্ষণৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আগমনৰ আশ্ৰয় বাক্যবোৰ বাস্তৱ জগতৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা হয়। পৰ্যবেক্ষণে আমাক বিশেষ-বিশেষ দৃষ্টান্ত বা বস্তু সম্বন্ধৰ জ্ঞান দিব পাৰে। কিন্তু পৰ্যবেক্ষণৰ সহায়ত কোনো সামান্য বচন প্ৰতিষ্ঠা কৰিব নোৱাৰি। কাৰণ অতীত, বৰ্তমান আৰু ভৱিষ্যত কালৰ সকলো দৃষ্টান্তক পৰ্যবেক্ষণ কৰা কোনো লোকৰ পক্ষে সম্ভৱ নহয়। আগমনৰ পৰ্যবেক্ষণলব্ধ বিশেষ-বিশেষ দৃষ্টান্তত পোৱা গুণ-স্বভাৱৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতিৰ সহায়ত সেই সম্বন্ধে সেই জাতীয় সকলো দৃষ্টান্তলৈ প্ৰসাৰিত কৰি এটা যথাৰ্থ সামান্য বচন প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। তৰ্কবিজ্ঞানী মিলৰ মতে প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতি সকলো আগমনৰ এক অৱশ্য-স্বীকাৰ্য, স্বতঃসিদ্ধ মৌলিক নীতি। এই নীতিৰ ওপৰত ভিত্তি নকৰিলে জ্ঞাত বিষয়ৰ পৰা অজ্ঞাত বিষয়লৈ, বিশেষৰ পৰা সামান্যলৈ, কিছুমানৰ পৰা সকলোলৈ গতি কৰিব নোৱাৰি।
সেইকাৰণে প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা নীতিক আগমনৰ আকাৰগত ভিত্তি বুলি কোৱা হয়।