Class 12 Logic Chapter 2 Question Answer | কাৰ্য কাৰণ বিধি

৯। কাৰণ সমন্বয় আৰু কাৰ্য সংমিশ্ৰণৰ মাজত পাৰ্থক্য নিৰ্ণয় কৰা।
উত্তৰঃ কাৰণ সমন্বয় আৰু কাৰ্য সংমিশ্ৰণৰ মাজত থকা পাৰ্থক্যবোৰ হ’ল—

ক) যেতিয়া একাধিক কাৰণ লগ-লাগি কোনো এক জটিল বা মিশ্ৰ কাৰ্য সম্পাদন কৰে, তেতিয়া সেই কাৰণবোৰৰ সংযোজনক কাৰণ সমন্বয় বোলে। আনহাতে, সংযোজিত কাৰণৰ দ্বাৰা সম্পন্ন হোৱা বিভিন্ন কাৰ্যৰ মিশ্ৰণক কাৰ্য সংমিশ্ৰণ বোলে।

খ) এখন ফুটবল খেলত জয়ী হ’বলৈ হ’লে এজনৰ নহয়, বহুত কেইজন খেলুৱৈৰ প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজন। ইয়াক কাৰণ সমন্বয় বা কাৰণ সংযোজন বোলে। আনহাতে, পানী, চাহপাত, চেনী, গাখীৰ আদিৰ সংমিশ্ৰণৰ ফলত চাহ বনোৱা হয়। ইয়াক কাৰ্য সংমিশ্ৰণ বোলে।

গ) কাৰণ সমন্বয়ত কেইবাটাওঁ কাৰণৰ সমন্বয়ৰ প্ৰয়োজন। আনহাতে, কাৰ্য সংমিশ্ৰণত কেইবাটাও উপাদানৰ প্ৰয়োজন।

১০। এৰিষ্ট’টলৰ মতে কাৰণ কেই প্ৰকাৰৰ আৰু কি কি? আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ বিখ্যাত গ্ৰীক দাৰ্শনিক এৰিষ্ট’টলৰ মতে কাৰণ কোনো এক বিশিষ্ট ঘটনা নহয়, ই ঘটনাৰ সমবায় বা কেইবাটাও উপকাৰণৰ সমষ্টি। এৰিষ্ট’টলৰ মতে কাৰণ চাৰি প্ৰকাৰৰ। যেনে—

ক) উপাদান কাৰণঃ যি দ্ৰৱ্য, বস্তু বা পদাৰ্থ বা উপাদানেৰে কোনো কাৰ্য উৎপন্ন কৰা হয়, তাকেই উপাদান কাৰণ বোলে। যি দ্ৰৱ্য বা উপাদানত কোনো পৰিৱ্ৰতন ঘটোৱা হয়, সেই দ্ৰৱ্য বা উপাদানক উপাদান কাৰণ বোলে। কাৰ্যৰ প্ৰকৃতি উপাদানৰ প্ৰকৃতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে কুমাৰে মাটিৰ এটা মূৰ্ত্তি সাজিলে। ইয়াত মাটি হ’ব মূৰ্তিৰ উপাদান কাৰণ।

খ) আকাৰগত কাৰণঃ দ্ৰৱ্য বা উৎপাদনত যি আকাৰ প্ৰদান কৰি কাৰ্যটো ঘটোৱা হয়, তাকেই আকাৰগত কাৰণ বোলে। বস্তু এটা উৎপন্ন হোৱাৰ পিছত সেই বস্তুটোত এটা নতুন ৰূপ দেখা যায়। উদাহৰণস্বৰূপে কোনো এজন খনিকৰে মাৰ্বল পাঁথৰত মহাত্মা গান্ধীৰ ৰূপ দি মূৰ্তি এটা সাজিলে। এনে ক্ষেত্ৰত মূৰ্তিটোত যি ৰূপ দিয়া হয় সেয়াই হ’ব আকাৰগত কাৰণ।

গ) নিমিত্ত কাৰণঃ কোনো এটা কাৰ্য উৎপাদন কৰিবলৈ যি শক্তি, দক্ষতা, কৌশল, পাৰদৰ্শিতা আদিৰ প্ৰয়োজন, তাকেই নিমিত্ত কাৰণ বোলে। উদাহৰণস্বৰূপে, শিপিনীৰ দক্ষতা, পাৰদৰ্শিতা আদি হ’ব বস্ত্ৰৰ নিমিত্ত কাৰণ।

ঘ) পৰিণাম কাৰণঃ যি উদ্দেশ্য পূৰণৰ বাবে কোনো কাৰ্য উৎপন্ন কৰা হয়, তাকেই পৰিণাম কাৰণ বোলে। কোনো ব্যক্তিৰ স্মৃতিক যুগমীয়া কৰাৰ উদ্দেশ্যে মাৰ্বল পাথৰেৰে তেওঁৰ প্ৰতিমূৰ্তি সজোৱা হয়।

এৰিষ্ট’টলৰ মতে উপাদান কাৰণ আৰু আকাৰগত কাৰণ হৈছে আভ্যন্তৰীণ কাৰণ। আনহাতে, নিমিত্ত কাৰণ আৰু পৰিণাম কাৰণ হৈছে বাহ্যিক কাৰণ।

১১। প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা বিধি আৰু কাৰ্যকাৰণ বিধিৰ মাজত পাৰ্থক্য লিখা।
উত্তৰঃ প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা বিধি আৰু কাৰ্যকাৰণ বিধিৰ মাজত থকা পাৰ্থক্যবোৰ হ’ল—

ক) প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা বিধি অনুসৰি একেই পৰিস্থিতিত প্ৰকৃতিয়ে সদায় একেদৰে আচৰণ কৰে। আনহাতে, কাৰ্যকাৰণ বিধি অনুসৰি প্ৰত্যেক ঘটনাৰ একোটা সুনিৰ্দিষ্ট কাৰণ আছে।

খ) প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা বিধি আগমনৰ অৱশ্য স্বীকাৰ্য, স্বতঃসিদ্ধ মৌলিক নীতি।আনহাতে, কাৰ্যকাৰণ বিধি প্ৰকৃতিৰ একৰূপতাৰ এটা বিশেষ ৰূপ মাত্ৰ।

গ) প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা বিধিৰ প্ৰয়োগক্ষেত্ৰ বহল। আনহাতে, কাৰ্যকাৰণ বিধিৰ প্ৰয়োগক্ষেত্ৰ সীমিত।

ঘ) প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা বিধিয়ে দৃষ্টান্তৰ সংখ্যাৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰে।আনহাতে, কাৰ্যকাৰণ বিধিয়ে দৃষ্টান্তৰ সংখ্যাৰ ওপৰত গুৰুত্ব প্ৰদান নকৰে।

ঙ) প্ৰকৃতিৰ একৰূপতা বিধি বৈজ্ঞানিক আৰু অবৈজ্ঞানিক আগমনৰ ভিত্তি।আনহাতে, কাৰ্যকাৰণ বিধি অকল বৈজ্ঞানিক আগমন অনুমানৰহে মূল ভিত্তি।